In de loop van 2014 werd steeds duidelijker dat de gemeentelijke herindeling ook gevolgen heeft voor de verenigingen in onze nieuwe gemeente. De gemeente Schagen heeft een aantal notities geproduceerd die direct van invloed zijn op het reilen en zeilen van verenigingen.
Opschaling.
De opschaling naar de grotere gemeente Schagen betekent ook harmonisatie van het subsidiebeleid c.q. bezuinigingen. Een geheel andere invulling van het accommodatiebeleid. Het gaat ook om wijzigingen van de OZB en om veranderingen in de Drank- en Horecaverordening. Maar ook veranderingen in de communicatiekanalen.
Misschien nog belangrijker dan de veranderingen in subsidieland zijn die in de verhouding tussen gemeente en verenigingen. De gemeente kent zichzelf een andere rol toe. Wat weer leidt tot een andere rol voor burgers en verenigingen. Een andere invulling van het burgerschap.
Al met al zijn het veranderingen waarvan bestuurders van verenigingen zich niet afzijdig kunnen houden.
Gelukkig beschikt Dirkshorn over veel inwoners die zich niet afzijdig houden maar die als vrijwilliger, in veel verschillende rollen, actief invulling geven aan hun burgerschap. Hetzij bij de school, hetzij bij een sportvereniging of een vereniging op het gebied van Kunst, Cultuur en Recreatie, een geloofsgemeenschap of anderszins.
Een van de ontwikkelingen waar verenigingen mee te maken krijgen is opschaling in bestuurlijke zin. De gemeentelijke herindeling heeft voor Dirkshorn tot gevolg gehad dat het gemeentehuis letterlijk verder weg is komen te liggen.
Nu vormt dit met de hedendaagse moderne communicatiemiddelen geen onoverbrugbaar probleem.
Wat ons meer raakt is dat opschaling, het openbaar bestuur dwingt zijn relatie met de individuele burger maar ook met andere instanties, bedrijfsleven, verenigingen etc. zo efficiënt mogelijk in te richten.
Tijd en menskracht ontbreken simpelweg om met een ieder in overleg te treden over ieder probleem of onderwerp.
Daarenboven komt dat de gemeentelijke overheid geconfronteerd wordt met een groot aantal nieuwe taken. Taken die uitgevoerd moeten worden met minder mensen en fors minder financiële middelen.
Zelfredzaamheid.
Dit leidt er toe dat de gemeentelijke overheid zich bezint op zijn rol en taken. De gemeente treedt terug en doet een groter beroep op de zelfredzaamheid en zelfwerkzaamheid van de burger. Vraagt hem (meer) te participeren en bij te dragen aan het wel en wee in zijn omgeving.
De rol van de gemeentelijke overheid is niet “langer zorgen voor” maar “zorgen dat”.
Het is duidelijk dat bovenstaande aspecten te weten; de gemeentelijke overheid meer op afstand, een steeds verder terugtredende overheid, bezuinigingen en meer verantwoordelijkheid bij leefgemeenschappen niet alleen de individuele burger raakt maar ook de verenigingen.
Bezuinigingen.
De gemeente Schagen heeft voor haar begroting 2014 en meerjarenraming 2015 – 2018 als “uitgangspunt dat het gemeentelijk aandeel in de financiering en exploitatie van deze accommodaties structureel in grote mate wordt verminderd”. De bezuinigingsdoelstelling 2018 ten opzichte van 2014 is 40%!
Dit vraagt om een antwoord van de verenigingen. Een antwoord v.w.b. de communicatie. Een antwoord voor wat betreft de herinrichting van taken en een antwoord op de bezuinigingen
Antwoorden vinden.
Bij het formuleren van een antwoord staan de verenigingen er niet alleen voor. De gemeente heeft aangegeven mee te willen denken. Maar houdt wel vast aan “meer zelfwerkzaamheid en (financiële) verantwoordelijkheid bij de organisaties en gebruikers”.
De externe omgeving trekt zich terug. Zowel gemeente als sponsors, geven signalen van oververmoeidheid af. Weer een verzoek om subsidie, om een gesprek, om sponsoring, weer een loterij. Veel verenigingen hebben moeite om voldoende vrijwilligers te vinden.
De SDD wil deze handschoen oppakken en antwoorden formuleren.
Wat begonnen is op instigatie van de voormalige gemeente Harenkarspel en de besturen van de Voetbalvereniging, de Tennisvereniging, het Zwembad en de Scouting om voor de gemeente als een gezamenlijk aanspreek- en verantwoordingspunt te fungeren inzake de verbeteringen op en rond het sportcomplex aan de Veersloot (zijnde een onderdeel van de uitvoering van het Leefbaarheidsplan Dirkshorn fase 1) ontwikkelt zich steeds meer tot een belangenbehartiger van het (sport)verenigingsleven in Dirkshorn.
De SDD heeft met bovengenoemde verenigingen en de gemeente Schagen de afgelopen periode intensief overleg gevoerd en een aan aantal afspraken gemaakt. Het gaat dan om eigendomsverhoudingen van de accommodaties, financiële zaken, de afwikkeling en verantwoording van verkregen subsidies e.d.
De afspraken die hieromtrent met de betrokken verenigingen zijn gemaakt zijn vastgelegd in een startdocument, een document betreffende een reserveringsfonds ten behoeve van toekomstige financiële verplichtingen en een notitie betreffende communicatie. Het zijn documenten /notities waarin een aantal afspraken van praktische aard maar ook uitgangspunten zijn vastgelegd.
De praktische zaken komen in een eindfase. We belanden nu in een nieuwe fase.
Nieuwe fase.
Een fase waarbij boven geschetste veranderingen en met namen de veranderende rol van de gemeente verenigingen dwingt tot nadenken.
Het gaat dan veeleer over de uitgangspunten. Zoals een gedeelde visie op het te voeren beleid. En het maken van afspraken ten aan zien van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden.
De SDD is er van overtuigd dat waar het gaat het om toekomst bestendige antwoorden te vinden op de vraagstukken die op de verenigingen in Dirkshorn afkomen, die antwoorden alleen gevonden kunnen worden in een verdergaande samenwerking en een gezamenlijk optreden. Ieder voor zich is niet meer effectief. Zelfs contraproductief.
Dit vereist van bestuurders dat zij zich een ander conceptueel denken eigen maken.
Nieuwe rol bestuurders.
Van bestuurders van verenigingen wordt vandaag de dag, veel meer dan voorheen, gevraagd maatschappelijke meerwaarde te creëren door anderen te faciliteren en in netwerken samen te werken dan alleen maar te sturen of te regisseren vanuit het eigen verenigingsbelang.
Het gaat niet meer om de vraag wat kan de gemeente of wat kan Dirkshorn voor de voetbalvereniging doen, of wat kan Dirkshorn voor de scouting doen etc. Maar wat kan de voetbal vereniging voor Dirkshorn doen, wat kan de muziekvereniging voor Dirkshorn doen, wat kunnen de verenigingen gezamenlijk voor Dirkshorn doen.
Dit moet de inzet zijn van alle besturen van de verenigingen in Dirkshorn. Dus niet alleen op het gebied van sport maar ook die van Kunst, Cultuur en Recreatie.
De SDD gaat daarbij niet op de stoel van de verenigingsbestuurder zitten. Bemoeit zich niet met de dagelijkse gang van zaken van een vereniging. Vertegenwoordigt veeleer het collectief van een verenigd Dirkshorn.
Door coördinatie en een gezamenlijk optreden van de verenigingen in Dirkshorn brengt Dirkshorn een bestuurlijke slagkracht in het veld die door de gezamenlijkheid vele malen groter is dan die van iedere vereniging op zich.
De kracht van de SDD is dat zij als een netwerkorganisatie kan werken.” van de verenigingen, voor de verenigingen, door de verenigingen ”. Wij, de verenigingen van Dirkshorn……..
