Archeologisch onderzoek in Stroet

Archeologisch onderzoek in Stroet onthult historisch waterwerk

De gemeente Schagen werkt op dit moment aan de vernieuwing van het riool in Stroet. Tijdens de graafwerkzaamheden kijkt Archeologie West-Friesland mee om te onderzoeken of er historische vondsten zijn. Het onderzoek richt zich vooral op de kruising van de Groenveldsdijk, de Terpweg en de Stroet.

Oude waterplas en duiker

Ten zuidoosten van de kruising is een waterplas te vinden die ontstaan is door een dijkdoorbraak. Dit water is al te zien op kaarten uit de 17e eeuw en is waarschijnlijk ontstaan in de Middeleeuwen (1100-1500). Op een kaart uit 1819 is bij deze plas een structuur getekend, dwars over de Stroet.

Tijdens het archeologische onderzoek is deze structuur teruggevonden. Het blijkt te gaan om een duiker, een soort buis waarmee overtollig water van de kleine ringpolder naar de grotere ringpolder aan de andere kant van de straat werd geleid. De duiker was 40 cm breed en volledig gemaakt van hout. Het was een slimme constructie die waarschijnlijk makkelijk gerepareerd of schoongemaakt kon worden.

Sloot en andere vondsten

Bij de duiker is ook een sloot gevonden die naar het westen liep. De sloot was aan de zijkanten beschoeid met planken en palen. Deze beschoeiing is later omgevallen en de palen zijn gebroken. In de 16e eeuw werd de sloot dichtgemaakt met klei en veenbrokken.

Met een metaaldetector zijn verschillende bijzondere voorwerpen gevonden, zoals een loodje uit 1705. Dit loodje werd gebruikt om aan te geven dat het vuurgeld voor het onderhoud van vuurtorens en vuurbakens was betaald. De grootte van het lood hing samen met de last van het schip. Sommige schepen kregen korting, wat blijkt uit het gat dat in het lood was geslagen. Daaruit viel af te leiden dat het om een vissersschip, waterschip of loodsboot moest gaan.

Ook werd een 17e-eeuws ruiterspoor gevonden, een voorwerp dat ruiters aan hun laars vastmaakten om hun paard aan te sporen.

Geen vertraging door archeologisch onderzoek

Wethouder Simco Kruijer vertelt: “Deze archeologische vondsten hebben ervoor gezorgd dat we meer leren over de geschiedenis van Stroet. Dankzij de goede samenwerking met de aannemers KWS en Van Etten heeft het archeologisch onderzoek geen vertraging veroorzaakt in de werkzaamheden.”

Onderschriften foto’s:

Afb.1. Op de kadastrale minuutkaart van 1819 staat dwars op de Stroet (groene lijn) een structuur ingetekend (binnen kader met rode stippellijn). Copyright, Regionaal archief Alkmaar

Afb. 2. De houten duiker wordt vrij gelegd en schoongemaakt. Copyright, Archeologie West-Friesland.

Afb. 3. Bovenaanzicht van de duiker waarop de gaten van de deuvels zichtbaar zijn in de zijkanten van de structuur. Copyright, Archeologie West-Friesland.

Afb. 4. De provisorisch neergelegde fundering onder het herstelde deel van de duiker. Copyright, Archeologie West-Friesland.

Afb. 5. Het vuurbakenlood uit 1705 met gat in het midden en de tekst “VUUR-BAKENS-SUYDER-ZEE”. Copyright, Archeologie West-Friesland.

Afb. 6. Het messing radspoor gevonden nabij de duiker.  Copyright, Archeologie West-Friesland.